صیغه ۹۹ ساله و عقد دائم چه تفاوت‌هایی با هم دارند ؟

همشهری آنلاین - حوادث: ایوب میلکی وکیل پایه یک دادگستری و استاد دانشگاه درباره تفاوت‌هایی میان صیغه ۹۹ ساله و عقد دائم می‌گوید: صیغه ۹۹ ساله نوعی عقد موقت است که تفاوت‌های اساسی با عقد دائم دارد. مهم‌ترین ویژگی صیغه ۹۹ ساله، تعیین مدت است؛ در حالی که عقد دائم تا زمان مرگ یا طلاق ادامه دارد، صیغه ۹۹ ساله از ابتدا با مدت معین و مشخص منعقد می‌شود و پس از پایان مدت، خودبه‌خود منقضی می‌ شود، مگر آنکه تمدید شود.

وی درباره ارث بردن زوجین در صیغه 99 ساله می‌افزاید: در صیغه ۹۹ ساله، زوجین از هم ارث نمی‌برند مگر اینکه شرط خاصی در عقد ذکر شده باشد. در مقابل، در عقد دائم، زن و شوهر به‌طور طبیعی از یکدیگر ارث می‌برند و این موضوع به‌عنوان یکی از حقوق مسلم زوجین در عقد دائم شناخته می‌شود.

میلکی درباره نفقه می‌گوید: در عقد دائم، مرد موظف به پرداخت نفقه است و این یک الزام قانونی است. اما در صیغه ۹۹ ساله، پرداخت نفقه الزامی نیست مگر آنکه به‌طور خاص در متن عقد شرط شود. بنابراین، در عقد موقت زنان به این حق دسترسی ندارند مگر آنکه در زمان عقد به‌صراحت ذکر شود.

وی اضافه می‌کند: در هر دو نوع عقد، مهریه باید تعیین شود. در عقد موقت، عدم تعیین مهریه عقد را باطل می‌کند، در حالی که در عقد دائم حتی اگر مهریه تعیین نشود، عقد همچنان معتبر بوده و مهریه بر اساس «مهرالمثل» محاسبه می‌شود. بنابراین، در عقد موقت تعیین دقیق مهریه اهمیت ویژه‌ای دارد.

وی می‌گوید: در صیغه ۹۹ ساله، با پایان مدت تعیین‌شده عقد به‌طور خودکار پایان می‌یابد یا مرد می‌تواند باقی‌مانده مدت را به زن ببخشد. بنابراین در عقد دائم، پایان از طریق طلاق یا فسخ صورت می‌گیرد که نیازمند طی مراحل قانونی خاص است.

این استاد دانشگاه می‌افزاید: عقد دائم معمولاً تعهد و پایداری بیشتری می‌طلبد، از این رو، با انتظاراتی چون حمایت مادی و عاطفی بلندمدت همراه است. از سوی دیگر، عقد موقت (از جمله صیغه ۹۹ ساله) ممکن است به تعهدات کوتاه‌مدت و مسئولیت‌پذیری کمتر در برابر حقوق یکدیگر منجر شود. از لحاظ اجتماعی نیز، عقد دائم با انتظارات فرهنگی و سنتی همخوانی بیشتری دارد و تعهدات بالاتری به دنبال می‌آورد.

وی می‌افزاید: صیغه ۹۹ ساله با وجود مدت طولانی، از نظر حقوقی و فرهنگی جایگزین عقد دائم نیست و به دلیل محدودیت‌های خاص آن، نمی‌تواند جایگزین کامل عقد دائم باشد. انتخاب میان عقد موقت و دائم باید با آگاهی و مشورت کامل انجام شود. هر یک از این عقود تعهدات و شرایط خاص خود را دارد و باید با توجه به وضعیت فردی و اجتماعی افراد گرفته شود. رعایت حقوق و ارزش‌های انسانی در هر نوع عقدی برای داشتن یک زندگی پایدار ضروری است.